Wat zijn Bitcoin fees?

Wanneer een Bitcoin miner met succes een nieuw blok op de blockchain creëert, wordt hij of zij beloond met een block reward. Maar dat is slechts één aspect van de beloning. Ook transactiekosten betaald door de gebruikers, de blockchain fees, worden uitgekeerd aan de miners. In dit artikel verkennen wij het concept van de Bitcoin fees, en het nut ervan.

De hoogte van blockchain fees

De minimale transactiekosten zijn nihil. Het betalen van een blockchain fee voor het verzenden van een Bitcointransactie is in feite vrijwillig. Maar: de miners ontvangen deze blockchain fees en hebben er dus baat bij om de transacties die de meeste fees meegestuurd hebben gekregen, voorrang te geven.

Beurzen en brokers zijn erbij gebaat hun transacties daadwerkelijk uit te voeren om onvrede onder klanten te voorkomen. Daarom zullen zij hun blockchain fees altijd precies hoog genoeg proberen te zetten om transacties doorgang te laten vinden. Daarmee zijn de blockchain fees dus in feite netwerkafhankelijk. Het is een spel van vraag en aanbod, gedicteerd door de drukte op het netwerk.

In tijden dat de prijs van Bitcoin hoog staat, zijn de fees doorgaans ook hoger. Daardoor kan het voorkomen dat iemand die tien euro in Bitcoin wil overmaken, zelfs meer dan die tien euro betaalt puur aan de transactiekosten. Voor kleine investeerders groeperen beurzen daarom vaak meerdere transacties van verschillende klanten. Het voordeel: zo worden de transactiekosten gedeeld en zijn ze per klant lager. Het nadeel: het is niet meer te herleiden welk stukje van de transactie precies van welke klant is. De klant verliest dus een stuk controle.

Vast in de mempool

Wanneer er te weinig transactiekosten worden meegestuurd, kan het zoals gezegd voorkomen dat miners andere transacties voorrang zullen geven. De transactie kan in dat geval vast komen te zitten in de mempool. We versimpelen dit idee:

De mempool is de plek waar alle transacties worden verzameld voordat deze daadwerkelijk worden uitgevoerd. Zie het als een bushalte.

Iedereen in de bushalte staat te wachten op de volgende bus (het volgende block). Er staan echter meer mensen in de bushalte, dan dat er plek in de bus is. De buschauffeur besluit dus de bestbetalende mensen de bus binnen te laten en laat de rest staan voor de volgende bus. Maar tussen deze en de volgende bus zijn er weer nieuwe mensen bij de bushalte gaan staan. Zo kan het dus wel tig bussen duren voordat de persoon die het minste wilt betalen, met de bus mee kan. Na een aantal dagen in de bushalte wordt iemand naar huis gestuurd: de transactie wordt geschrapt en zal niet uitgevoerd worden als deze dan nog steeds in de mempool vast staat. Per buschauffeur (miner) verschilt het wanneer deze deadline afloopt en zij iemand naar huis sturen.

Beperkte ruimte in een block

De vraag voor velen is: waarom zet de busmaatschappij dan geen grotere dubbeldekker bussen in, zodat ze meer mensen kunnen vervoeren?

In 2017 was dit een onderwerp van discussie die uiteindelijk leidde tot de creatie van Bitcoin Cash (BCH). De groep achter BCH wilde met grotere blocks de transactiesnelheid verhogen en de kosten verlagen. Omdat de meerderheid van de Bitcoincommunity tegen dit plan was, splitsten zij zich af van Bitcoin door met een hard fork Bitcoin Cash te creëren.

SegWit

Bitcoin heeft zelf een oplossing gevonden voor het probleem van de beperkte blockgrootte. Met Segregated Witness (SegWit) werd de grootte van elke transactie verkleind, waardoor er meer transacties per block kunnen worden verwerkt zonder de blockgrootte aan te passen. Transacties naar native SegWit-adressen zijn meestal ongeveer 70% goedkoper in transactiekosten.

Kostenvrije cryptocurrencies

Er zijn verschillende andere cryptocurrencies, of altcoins, die geen of vrijwel geen transactiekosten berekenen. Deze hebben vaak weinig gelijkenis met de technologie van Bitcoin.

Bitcoin heeft ook een eigen oplossing voor (bijna) kostenloze transacties: het Lightning Network. Dit is een tweede-laags oplossing bovenop de blockchain die microtransacties mogelijk maakt en tot doel heeft Bitcoin beschikbaar te maken voor dagelijkse betalingen. Zelfs als je de blockgrootte zou vergroten, zou je nog steeds moeten wachten op de bevestiging van een transactie, wat niet praktisch is in situaties zoals in de supermarkt. Voor transacties van meer dan een paar tientjes in waarde, is het Lightning Network minder geschikt.