De belasting op crypto in 2023 en andere jaren

Een veelgestelde vraag rondom crypto is hoe vermogen in crypto werkt met de belasting. Vanaf 1 maart 2024 kan belastingaangifte worden gedaan over 2023. In dit artikel schetsen we een algemeen beeld over hoe crypto belasting in Nederland werkt.

Let wel: uw persoonlijke situatie kan verschillen; daarom is het aan te raden om de precieze details te bespreken met een belastingadviseur.

Wanneer is er belasting verschuldigd over crypto?

In Nederland doen we als particulier een keer per jaar belastingaangifte voor inkomstenbelasting. Dit is het moment waarop de Belastingdienst ook zal toetsen of er belasting is verschuldigd over de cryptotegoeden. In tegenstelling tot diverse andere landen, is iemand in Nederland niet direct belasting verschuldigd wanneer hij crypto omzet naar euro’s.

Voor ondernemers gelden per situatie weer andere regels, waardoor het nóg belangrijker is om een specialist in te schakelen. Deze situatie laten we in dit artikel hierom buiten beschouwing. Als particulier valt crypto in box 1 of 3 van het belastingstelsel, afhankelijk van of de crypto als inkomen ontvangen is.

Box 3: crypto als vermogen

Crypto valt voor de meesten in box 3, waardoor er mogelijk vermogensbelasting verschuldigd is. Er is alleen box 3 belasting verschuldigd wanneer de waarde van het totale vermogen hoger is dan het vrijgestelde bedrag.

Het vermogen bestaat onder andere uit geld op betaal- en spaarrekeningen, contanten, aandelen, obligaties, persoonlijke leningen, en dus ook crypto’s zoals Bitcoin en Ethereum. Van dit totale vermogen trekt men eerst de vermogensvrijstelling af (in 2023: €57.000 voor alleenstaanden, €114.000 voor fiscale partners). Over het restant is vermogensrendementsheffing verschuldigd.

Deze vermogensrendementsheffing gaat uit van een bepaald rendement. Over dit veronderstelde rendement heft de Belastingdienst belasting. In 2023 bedraagt het belastingtarief voor box 3 32% over dit veronderstelde rendement. Dit lichten we later toe met een rekenvoorbeeld.

Box 1: crypto als inkomen

Een ander scenario is dat de crypto in box 1 van het belastingstelsel valt. In dat geval ziet de Belastingdienst het als inkomen, in plaats van vermogen. Voorbeelden van situaties waarin de Belastingdienst het als inkomen ziet zijn bijvoorbeeld het minen van crypto, loon in crypto uitbetaald krijgen of zeer actieve daghandel. Maar wanneer iemand alleen crypto aanhoudt als investering en verder geen actieve daghandel hiermee voert, dan valt het waarschijnlijk in box 3 en wordt het niet als inkomen in box 1 gezien.

In het geval van minen wordt er alleen gekeken naar de pure winst die hieruit behaald wordt. Alle kosten voor apparatuur en stroom mag dus van de opbrengst af worden gehaald, volgens de website van De Belastingdienst. Voor wie salaris ontvangt in de vorm van crypto, geldt dat de werkgever dit moet omrekenen naar de eurowaarde.

Staking van cryptotegoeden

Bij staking leent iemand effectief hun crypto uit waarbij er een soortgelijke beloning als rente op ontvangen wordt. Het doel van staking is dus om rendement te behalen met een belegging. Hoewel de Belastingdienst geen expliciete informatie over staking van crypto op hun website heeft geplaatst, zijn de meesten het erover eens dat dit dus als vermogen gezien zou kunnen worden en derhalve in box 3 thuishoort. In dat geval zou er dus wel belasting over staking betaald moeten worden.

Peildatum: 1 januari

Het is belangrijk om te weten dat in box 3 de Belastingdienst uitgaat van de waarde op een peildatum. Dit is op 1 januari van het jaar waarover iemand aangifte doet, om 0.00 uur ‘s nachts. Wie dus in 2024 aangifte doet over 2023, moet kijken naar de waarde van hun cryptotegoeden op 1 januari 2023. Het gaat hierbij alleen om de crypto die iemand op de peildatum in bezit had.

Het is belangrijk om de koers aan te houden van de broker of exchange waar de crypto is gekocht, omdat er mogelijk koersverschillen tussen verschillende beurzen zijn.

Waarom is mijn crypto niet vooraf ingevuld?

De Belastingdienst kan veel gegevens zoals bank- en spaartegoeden en andere bezittingen zoals aandelen automatisch invullen. Helaas is dat voor crypto meestal nog niet het geval en moet men dit zelf aangeven onder ‘overige bezittingen’.

Er wordt gewerkt aan nieuwe richtlijnen waarbij ook crypto binnenkort onder de uitwisseling van fiscale gegevens zal vallen, vergelijkbaar met banken. Zo is in november door Nederland en vijftig andere landen een raamwerk ondertekend dat zich hiervoor inzet, genaamd Crypto Asset Reporting Framework (CARF). En een maand eerder, in oktober 2023, is DAC 8 aangenomen. Deze vernieuwde richtlijn bevat rapportageverplichtingen en automatische gegevensuitwisseling voor digitale valuta. Naar alle waarschijnlijkheid kunnen deze gegevens dus binnenkort wel automatisch doorgegeven worden.

Aangifte in voorgaande jaren

In de voorgaande jaren, zoals 2022, was de belasting op crypto vergelijkbaar. Het verschil met 2023 zit er vooral in dat de Belastingdienst bezig is met een overgang van een fictief rendement naar het daadwerkelijke rendement. In 2021 heeft de Hoge Raad namelijk besloten dat de belastingheffing op basis van fictief rendement in strijd is met het Europees recht.

In de huidige overgangsfase is er nu voor gekozen om een verschil te maken tussen fictief rendement op spaargeld en beleggingen. De rendementspercentages op deze categorieën zijn als volgt: 0,92% op spaargeld en 6,17% op andere bezittingen en beleggingen. Het voornemen is om vanaf 2027 daadwerkelijk rendement te gaan belasten.

De koers van de bekendste cryptovaluta op 1 januari

Zoals al eerder benoemd, wil de Belastingdienst graag dat men uitgaat van de koers op de gebruikte beurs waar de crypto gekocht is. Houd hier dus rekening mee. De volgende data zijn slechts ter indicatie. Op 1 januari 2023 om 0.00 uur waren de koersen van enkele grote crypto volgens Coingecko, een onafhankelijk platform:

CryptoKoers op 1-1-2023 in dollarsKoers op 1-1-2023 in euroBitcoin$16.540€15.402Ethereum$1.196€1.115BNB$246€229Solana$9,96€9,29XRP$0,340€0,317

Voorbeeldberekening van box 3 belasting op crypto

Gerard kocht in 2022 voor het eerst Bitcoin: 2 BTC om precies te zijn. Op 1 januari 2023 was de koers van 1 BTC bij de door hem gebruikte beurs €15.400. Daarmee was zijn totale Bitcoinvermogen €30.800.

Vanaf 1 maart 2024 vult Gerard op zijn aangifte dit bedrag in, onder ‘overige bezittingen’ van box 3. Daarnaast had Gerard nog €50.000 aan spaargeld en €10.000 in aandelen. Hij heeft geen schulden. Gerard was in 2023 alleenstaand en heeft daarmee een vermogensvrijstelling van €57.000.

De rendementspercentages voor 2023 zijn:

Banktegoeden0,92%Beleggingen en andere bezittingen6,17%Schulden2,46%

Stap 1: belastbaar rendement

Banktegoeden (zijn spaargeld): €50.000 x 0,0092 = €423,20

Beleggingen (crypto en aandelen): (€30.800 + €10.000) x 0,0617 = €2517,36

Totaal belastbaar rendement: €2940,56

Stap 2: rendementsgrondslag

Totale bezittingen €30.800 + €50.000 + €10.000 = €90.800. Er zijn geen aftrekbare schulden. Dus de rendementsgrondslag bedraagt €90.800.

Stap 3: vrijstelling

Gerard trekt nu de vrijstelling voor alleenstaanden eraf: €90.800 - €57.000 = €33.800.

Stap 4: aandeel berekenen

Vervolgens deelt Gerard de uitkomst van stap 3 door de uitkomst van stap 2. Dit vermenigvuldigd hij met 100 om tot een percentage te komen (afgerond op 2 decimalen na de komma).

€33.800 / €90.800 x 100 = 37,22%.

Stap 5: voordeel uit sparen en beleggen

Het voordeel is het belastbaar rendement (stap 1) vermenigvuldigd met het aandeel in de grondslag (stap 4) en mag worden afgerond in eigen voordeel:

€2940,56 x 0,3722 = €1094

Stap 6: de belasting berekenen

Als laatste neemt Gerard het belastingtarief voor box 3, wat 32% is in 2023. Hij vermenigvuldigt dit met zijn berekende voordeel:

0,32 x €1094 = €350 is de belasting die Gerard verschuldigd is over box 3.

Conclusie

In Nederland worden cryptotegoeden belast afhankelijk van hun classificatie als vermogen (box 3) of inkomen (box 1). Omdat dit meestal niet vooraf ingevuld is, is het belangrijk om de waarde van cryptobezit op de peildatum van 1 januari in de gaten te houden.

Let op: wij geven geen financieel of belastingadvies. Het is raadzaam om bij vragen een belastingadviseur te raadplegen.